เศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่ เศรษฐกิจพอเพียงกว้างกว่าทฤษฎีใหม่ ทฤษฎีใหม่ 3 ขั้น โดยที่เศรษฐกิจพอเพียงเป็นกรอบแนวคิดที่สรุปหลักการและแนวปฏิบัติของทฤษฎีใหม่ เศรษฐกิจพอเพียง 30 30 10 ในขณะที่ทฤษฎีความคิดริเริ่มใหม่หรือทฤษฎีเกษตรใหม่ซึ่งให้แนวทางทีละขั้นตอนในการพัฒนาการเกษตรเป็นตัวอย่างของการนำไปปฏิบัติ หลักเศรษฐกิจพอเพียงในทางปฏิบัติเป็นรูปธรรมเฉพาะในพื้นที่ที่เหมาะสมโดยเฉพาะเกษตรกร เป็นเศรษฐกิจพอเพียงขั้นพื้นฐาน เทียบได้กับทฤษฎีใหม่ ทฤษฎีใหม่ หมายถึงอะไร
หลักการและแนวคิเศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่
ทฤษฎีใหม่ หมายถึงอะไร จากปัญหาการทำเกษตรไทยที่ชาวนาขาดที่ดินทำไร่ ยังดิ้นรนทำในปริมาณมาก ในหนี้ที่ไม่พึ่งตนเอง ทำน้อย เพราะมันเติบโตทางเดียวเท่านั้น ราคาขายผลผลิตไม่เพียงพอต่อการบริโภค ด้วยพระอัจฉริยภาพแห่งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชบรมนาถบพิตร พระราชทาน “เศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่ ” ในการจัดการพื้นที่ขนาดเล็กประมาณ 15 ไร่ เน้นการพึ่งตนเองอย่างยั่งยืนด้วยการจัดการฟาร์มที่เหมาะสม จัดสรรทรัพยากรน้ำเพื่อการเกษตรแบบผสมผสานเพื่อใช้ในฤดูแล้ง เพื่อให้เกษตรกรสามารถหาเลี้ยงชีพ หาเลี้ยงชีพ และบริโภคอาหารได้ตลอดทั้งปี เป็นการเกษตรแบบยั่งยืนสำหรับเกษตรกรไทย และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวตรัสว่า “…ผมจะบอกว่าเศรษฐกิจพอเพียงกับทฤษฎีใหม่ทั้งสองนี้จะทำให้ประเทศเจริญรุ่งเรือง แต่ต้องมีความพากเพียร แล้วต้องอดทน อย่าใจร้อน…”
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทำการวิจัยเชิงปฏิบัติเกี่ยวกับทฤษฎีใหม่มาเป็นเวลานานตั้งแต่ปี 1989 บนพื้นที่ส่วนตัว 16 ไร่ 2 งาน 23 ตร.ม. ใกล้วัดมงคล ตำบลห้วยบง อำเภอเมือง จังหวัดสระบุรี และได้บริจาคเงิน ให้กับมูลนิธิชัยพัฒนาที่จัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนโครงการของรัฐบาล ก่อนเผยแพร่เอกสารราชการในปี พ.ศ. 2537 “ศูนย์บริหารการพัฒนา” ตามพระราชดำริซึ่งอยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของมูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อเป็นต้นแบบสาธิตการพัฒนาการเกษตรผ่านความร่วมมือระหว่างวัด ประชาชน และรัฐ เพื่อเผยแพร่อาชีพและจริยธรรมการเกษตรให้ชาวชนบท เขาหวังว่าหากสำเร็จจะนำไปใช้เป็นวิธีการสาธิตในด้านอื่นๆ เป็นแนวคิดและวิธีการที่เรียกว่า “เกษตรทฤษฎีใหม่” ทฤษฎีใหม่ 3 ขั้น
แบบจำลองทฤษฎีใหม่ เศรษฐกิจพอเพียง เกษตรทฤษฎีใหม่
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีความคิดที่จะทดลองทฤษฎีใหม่ ครั้งแรกกับการซื้อที่ดินขนาดเฉลี่ยให้ครอบครัวประมาณ 15 ไร่ ใกล้วัดมงคลชัยพัฒนา ตำบลห้วยบง อำเภอเมือง จังหวัดสระบุรี โดยใช้แบบจำลองทางทฤษฎีใหม่ ทฤษฎีใหม่ 3 ขั้น โดยแบ่งการใช้พื้นที่ออกเป็น 3 ส่วน เศรษฐกิจพอเพียง 30 30 10 ดังนี้
- พื้นที่ 30% แรก (ประมาณ 3 ไร่) จะถูกขุดขึ้นมาเป็นอ่างเก็บน้ำเกษตรที่มีความลึก 4 เมตร และสามารถกักเก็บน้ำได้ประมาณ 10,000 ลูกบาศก์เมตรในฤดูฝนเพื่อใช้ในการเกษตร รวมทั้งการบริโภคและการทำเกษตรผสมผสานก็เพียงพอแล้วตลอดทั้งปี
- ส่วนที่สอง พื้นที่ 60 เปอร์เซ็นต์ (ประมาณ 10 ไร่) จะใช้เป็นที่ดินทำกิน โดยการทำเกษตรผสมผสาน ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 30 ของข้าวปลูกเป็นพืชสวนและไม้ผลที่เหมาะสมกับสิ่งแวดล้อมและตลาดท้องถิ่น
- พื้นที่ 10% ที่สาม (ประมาณ 2 ไร่) เป็นที่อยู่อาศัย เพิง คอกสัตว์ กองปุ๋ยหมัก กองฟาง การทำแห้งและนวดข้าว เป็นต้น
รากฐานที่สำคัญของ เศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่ นี้คือการจัดหาเกษตรกรให้เพียงพอเพื่อเลี้ยงดูตนเองอย่างเพียงพอ ส่วนที่เหลือจะขายเป็นรายได้ และปัจจัยสำคัญในการผลิตของเกษตรกรก็คือการมีแหล่งน้ำที่สามารถหล่อเลี้ยงพื้นที่เพาะปลูกได้ การจัดการทรัพยากรน้ำที่จะมีประสิทธิภาพสูงสุดในการแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตร
อย่างไรก็ตาม ขั้นตอนแรกในด้านการขุดสระ เกษตรกรต้องการความช่วยเหลือจากหน่วยงานราชการ มูลนิธิ หรือองค์กรเอกชน เพราะต้นทุนการลงทุนค่อนข้างสูง ยังมีปัญหาน้ำเติมบ่อจนมีน้ำเพียงพอเลี้ยงนาตลอดปี เช่น ประหยัดฝนได้เท่าไร? หรือคนเดียวสระก็ยังเต็มไปด้วยฝน ปีละครั้งเท่านั้น และยังมีการสูญเสียการระเหยอีกด้วย ทรงให้ข้อมูลเกี่ยวกับทฤษฎีน้ำใหม่ว่าต้องมีการสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่เพื่อเติมเต็มทุ่งนา และอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่อาจต้องเติมจากอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่
ขั้นตอนการดำเนินงาน ทฤษฎีใหม่ ตามแนวพระราชดำริ
ทฤษฎีใหม่ หมายถึงอะไร กล่าวได้ว่าพระราชดำริของ เศรษฐกิจพอเพียงทฤษฎีใหม่ สามารถแบ่งได้เป็น 3 ขั้นตอน ดังนี้
เริ่มจากขั้นตอนแรก เกษตรกรรายย่อยมีเพียงพอโดยการพัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่ที่เกษตรกรต้องการความช่วยเหลือจากหน่วยงานต่างๆ
ในขั้นตอนที่สอง เกษตรกรจำเป็นต้องเข้าใจวิธีจัดการไร่นาของตน กับการทำเกษตรผสมผสานหรือเกษตรผสมผสาน ตลอดจนให้ความรู้บูรณาการสหกรณ์ให้เกิดประสิทธิภาพทั้งในด้านการผลิตและการตลาด จึงเข้าสู่ระยะที่ 3 เพื่อสร้างอำนาจต่อรองในระบบเศรษฐกิจ หวังว่ามันจะนำไปสู่คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในที่สุด
การขยายผลทฤษฎีใหม่ ตามแนวพระราชดำริ
หลังจากทดลองทฤษฎีใหม่แล้วได้ผลเป็นจังหวัดสระบุรี ได้ขยายไปยังพื้นที่ต่างๆ เศรษฐกิจพอเพียง 30 30 10 เช่น จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดนราธิวาส จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นต้น การดำเนินการจนถึงปัจจุบันได้สนับสนุนให้เกษตรกรมีน้ำบูรณาการเพื่อการเกษตรเพื่อยังชีพ และรายได้ให้กับครอบครัวในระดับที่น่าพอใจ
หลายหน่วยงานในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และกระทรวงมหาดไทยแยกตามจังหวัดได้ขยายโครงการเพื่อแนะนำโครงการให้ประชาชนทั่วประเทศสนใจนำทฤษฎีใหม่นี้ไปใช้ในวงกว้าง
เศรษฐกิจพอเพียงกับทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริ
” … ขอให้ทุกคนมีความปรารถนาที่จะให้เมืองไทยพออยู่พอกิน
มีความสงบและทำงานตั้งอธิษฐาน ตั้งปณิธาน
ในทางนี้ ที่จะให้เมืองไทยอยู่แบบพอกิน
ไม่ใช่ว่าจะรุ่งเรืองอย่างยอด แต่มีความความพออยู่พอกิน มีความสงบ
เปรียบเทียบกับประเทศอื่น ๆ ถ้าเรารักษาความพออยู่พอกินนี้ได้
เราก็จะยอดยิ่งยวดได้ …
ฉะนั้นถ้าทุกท่านซึ่งถือว่าเป็นผู้มีความคิดและมีอิทธิพล
มีพลังที่จะทำให้ผู้อื่น ซึ่งมีความคิดเหมือนกัน
ช่วยกันรักษาส่วนรวมให้อยู่ดีกินดีพอสมควร ขอย้ำพอควร
พออยู่พอกิน มีความสงบ ไม่ให้คนอื่นมาแย่งคุณสมบัตินี้จากเราไปได้
ก็จะเป็นของขวัญวันเกิดที่ถาวรที่จะมีคุณค่าอยู่ตลอดกาล “
เศรษฐกิจพอเพียง ทฤษฎีใหม่ พระราชดำรัสเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนพรรษา 23 ธันวาคม 2542
